Boso czy w skarpetkach? Jak zacząć ćwiczyć jogę

Doskonała dla ciała i dla ducha, możliwa do ćwiczenia solo i w grupie, niewymagająca żadnych wstępnych inwestycji – joga to królowa propozycji na czas wolny. Jak wkroczyć w świat praktyki, która liczy tysiące lat? Co trzeba o niej wiedzieć, zanim zacznie się ją zgłębiać? Rozsiądźcie się wygodnie i skupcie się na tu i teraz, bo dziś przygotowaliśmy dla Was przewodnik dla początkujących, który odpowie na pytanie: «jak uprawiać jogę w kolorowych skarpetkach»?

Joga to jeden z sześciu ortodoksyjnych systemów filozofii indyjskiej, który zaanektowały kultury na całym świecie. Współczesna joga często kojarzy się niewtajemniczonym przede wszystkim z przybieraniem bardzo wymagających pozycji ciała. Nierzadko myśli się o niej w ogóle w oderwaniu od indyjskich korzeni, traktującą ją jako rodzaj specyficznych ćwiczeń albo fizycznego wysiłku. Joga tymczasem to cały zestaw wierzeń i praktyk związany z równowagą ciała oraz umysłu.

Praktykowanie jogi poprzez odpowiednie treningi ciała, dyscyplinę duchową i przestrzeganie zasad etycznych ma umożliwić osobom ją kultywującym poznanie natury rzeczywistości. Najwierniejsi zasadom jogi mogą nawet dostąpić sansary, czyli wyzwolenia z kręgu wcieleń. Zgodnie z zasadą reinkarnacji bowiem dusza ludzka krąży po świecie nieustannie wcielając się w kolejne żywe istoty. To, w jaką istotę wcieli się po następnej śmierci zależy od nagromadzonej za życia karmy (dobra, zła, cierpienia, szczęścia sprowadzonych za życia na siebie oraz innych). W przypadku doskonale poprowadzonej egzystencji w kolejnych wcieleniach można wyzwolić się z sansary i osiągnąć nirwanę. Nirwana zaś to wygaśnięcie cierpienia, wyzwolenie samego siebie, osiągnięcie transcendencji.

Filozofia stojąca za praktykowaniem jogi to złożony zestaw wierzeń i praktyk. Zanim przystąpi się do odkrywania jej fizycznego aspektu – ćwiczeń i pozycji – warto poświęcić nieco czasu na zgłębienie jej duchowych podstaw. Dzięki temu joga stanie się czymś więcej niż tylko aktywnością fizyczną, a każde z nią spotkanie przyniesie korzyści także ludzkiemu duchowi.

Dla kogo praktykowanie jogi to dobry wybór, czyli rodzaje jogi

Joga to jedna z tych rzeczy, którą polecić można każdemu bez względy na wiek, płeć, czy dotychczasową aktywność fizyczną. Warto jednak pamiętać, że istnieje kilka rodzajów jogi, które różnią się od siebie dynamiką i poziomem zaawansowania. Wskazać można między innymi:

• Hatha Joga – praktyka oparta na asanach i pranajamie, czyli konkretnym ułożeniu ciała oraz odpowiednim oddychaniu. Osoby oddające się temu rodzajowi jogi koncentrują się przede wszystkim na jej wymiarze fizycznym.
• Ashtanga Joga – bardziej dynamiczna praktyka, w której wartością jest przede wszystkim rozciąganie ciała i dążenie do perfekcji w wykonywaniu sekwencji określonych pozycji. Cykle asan mają na celu nie tylko wyćwiczenie ciała, ale tuż ukojenie ducha oraz wzmocnienie dyscypliny.
• Vinyasa Joga – praktyka mniej wymagająca od Ashtangi, ale również koncentrująca się na wykonywaniu sekwencji asan. W tym przypadku jednak elementem kluczowym jest skupienie się na oddechu i wybór różnorodnych pozycji adekwatnych do życiowej zmienności.
• Joga Iyengara – to praktyka skoncentrowana na precyzji. Osoby ją wykonujące dążą do utrzymania jednej asany przez możliwie długi czas dla osiągnięcia balansu, równowagi i wzmocnienia ciała. Często wykorzystuje się w niej dodatkowe akcesoria umożliwiające intensywniejszy rozwój ciała – klocki albo pasy.
• Power Joga – rodzaj Ashtang Jogi dedykowany miłośnikom fitnessu. Ważne są tutaj rytm i dynamika wykonywanych ćwiczeń. Praktyka dąży do intensywnego poprawienia wytrzymałości i kondycji fizycznej osoby praktykującej.

Co jest potrzebne do rozpoczęcia praktyki jogi?

Tak naprawdę do rozpoczęcia praktyki jogi nie potrzeba żadnych konkretnych przedmiotów czy produktów. Najważniejsze jest odpowiednie nastawienie – otwartość, gotowość do zaangażowania na poziomie fizycznym i duchowym oraz do podejmowania kolejnych prób. Nie oznacza to jednak, że decydując się na regularne praktykowanie jogi nie warto zaopatrzyć się w kilka rzeczy.

Strój

Strój do jogi musi być przede wszystkim wygodny i umożliwiający swobodne manipulowanie ciałem. Współcześnie bardzo popularne jest zakładanie odpowiednio dobranych legginsów, sportowego biustonosza oraz sportowej koszulki. Alternatywą jest wybór przewiewnych spodni typu alladynki (czasami z rozcięciem po całej zewnętrznej stronie nogi). Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by rozpocząć praktykę jogi w ulubionych dresowych spodniach i bawełnianym t-shircie. Grunt, żeby strój nie koncentrował na sobie zbytnio naszej uwagi. Niełatwo bowiem w skupieniu kontrolować oddech i uspokajać myśli, gdy jedyne, co człowiekowi siedzi w głowie to drapiąca metka, czy gumka wpijająca się w ciało. A co ze skarpetkami? Na śliskich powierzchniach nawet my nie mielibyśmy odwagi ich polecić, ale podczas praktyk na macie nie trzeba z nich rezygnować. Skarpetki ze zwierzętami można zinterpretować w duchu jedności człowieka z naturą, więc nie powinny zaburzyć naszej emocjonalnej równowagi.

Mata

Podczas praktykowania jogi, nawet tej najbardziej podstawowej, często przybiera się pozycje chwiejne, wymagające zachowania równowagi. Zdecydowanie ułatwia to odpowiednie podłoże. Maty do jogi są antypoślizgowe i miękkie, dzięki czemu ułatwiają osobom praktykującym utrzymanie asan. Dodatkowo izolują również od chłodu podłoża, co wydaje się szczególnie ważne podczas relaksacji – kilku minut wyciszenia, które zwykle wieńczą praktykę. Warto jednak pamiętać, że na początku sprawdzi się również zwykły koc.

Akcesoria

Niektóre pozycje na początku jogińskiej kariery mogą stanowić dla człowieka naprawdę spore wyzwanie – do tego stopnia, że niewyćwiczone ciało nie będzie w stanie ich wykonać. Nie chodzi tutaj nawet o żadne akrobacje, ale o tak pozornie proste ruchy, jak dotknięcie stóp w siadzie płaskim, czy wykonanie pełnego skłonu. W takich przypadkach przydadzą się klocki, które skrócą dystans i umożliwią wykonanie niektórych pozycji. Osobom nastawionym na bardziej intensywne działania przydadzą się też z pewnością pasy, dzięki którym można np. nieco bardziej rozciągać ciało.

Jak zacząć ćwiczyć jogę? 5 pozycji, które warto wypróbować na początku

Koce rozłożone? Wygodne ubrania przywdziane? W takim razie czas na rozpoczęcie praktyki. Zwykle jedna sesja jogi składa się z serii konkretnych ruchów i pozycji. Zestawy takich ćwiczeń można bez problemu znaleźć w sieci. Wielu joginów oferujących spotkania na żywo udostępnia także swoje aktywności wirtualnie. W ćwiczeniach dedykowanych początkującym z pewnością spotkasz któreś (jeżeli nie wszystkie) z poniższych pozycji. Pamiętaj, że w podstawowej jodze nie trzeba się nigdzie spieszyć. 

Pozycja w skarpetkach dla dziecka

Pozycja dziecka (balasana) to świetna pozycja na każdą porę dnia. Jeżeli czujesz, że Twoje uda, ramiona lub klatka piersiowa potrzebują rozciągnięcia albo chcesz wzmocnić kostki czy kręgosłup – oto idealne rozwiązanie. Poczuj się beztrosko – bez natłoku dorosłych stresów i odpowiedzialności. Czasem także wzory ze skarpetek dla dziecka są odpowiednie dla dorosłych, jeżeli spuścimy powietrze z balonika pychy. Joga to idealny sposób, by latać [mentalnie] jak Piotruś Pan.

By wykonać Balasanę usiądź na piętach. Następnie rozsuń kolana na szerokość bioder, pilnując by duże palce Twoich stóp pozostały połączone. Weź głęboki wdech. Na wydechu pochyl się i połóż klatkę piersiową między udami. Czoło powinno leżeć na podłoże, a pośladki znajdować się możliwie blisko pięt. Ręce wyciągnij przed siebie i ułóż tak daleko jak to możliwe, zachowując jedną linię z kolanami. Wychodząc z pozycji dziecka powoli zroluj kręgosłup.

Pozycja krowy i pozycja w skarpetkach w koty

Bitilasana (pozycja krowy) i (Marjaryasana) (kota) to tak naprawdę dwie pozycje, ale zazwyczaj występują razem. Nierzadko znajdują się gdzieś na początku praktyki, pozwalając na przygotowanie do ćwiczeń kręgosłupa.

Pozycje krowy i kota zaczyna się od pozycji podpartej – kolana na macie na szerokość bioder, wyprostowane ręce na macie na szerokość ramion, brzuch lekko napięty. Ćwiczenie koniecznie należy wykonywać w skarpetkach Playful Cat i w rytm oddechu – wydychając powietrze przechodzić do pozycji kota, wdychając zaś do pozycji krowy. W pozycji kota należy unieść kość ogonową, zaokrąglić plecy i skierować brodę ku klatce piersiowej. W pozycji krowy zaś należy postąpić odwrotnie i skierować podbrzusze w stronę ziemi, a głowę podnieść do góry.

Playful Dog z głową w dole

Adho Mukha Śvānāsana to pozycja, która towarzyszy praktykom jogi niezależnie od poziomu zaawansowania. Mówi się, że stanowi najlepszy sposób na ocenę swoich postępów – zarówno jeżeli chodzi o rozwój fizyczny, jak i duchowy. Niektórzy dodają, że skarpetki w psy nadają się jak ulał do uzyskania odpowiednich przepływów energii przez meridiany.

Psa z głową w dolę rozpoczyna się od pozycji dziecka, z której podnosimy się napinając górne części ramion i kierując biodra do góry. Kolana i łokcie należy wyprostować, pośladki unieść tak bardzo jak to możliwe, łopatki spiąć, głowę puścić luźno między rękoma. 

Sausagedog, czyli jamnik z głową w górze

Pies z głową w górze (Urdhva Mukha Śvānāsana) to pozycja, która na początku budzi nieco wątpliwości u mniej wysportowanych osób, ale daje dużo satysfakcji, gdy udaje się ją już swobodnie wykonywać. Jest niezbędny elementem Powitania Słońca – jednego z podstawowych i najbardziej znanych zespołu asan.

By znaleźć się w pozycji psa z głową w górę, najpierw połóż się na brzuchu. Nogi umieść na szerokości bioder, stopy wyciągnij na ziemi. Zegnij ręce w łokciach, dłonie połóż na ziemi i z wdechem unieść tułów oraz kolana. Ciężar Twojego ciała powinien opierać się na dłoniach i wierzchach stóp. Głowę trzymaj wysoko, patrząc przed siebie lub lekko w górę.

Powitanie Słońca (Surya Namaskar)

To najbardziej podstawowa sekwencja asan jogi. Można praktykować ją niezależnie (najlepiej na rozpoczęcie dnia, tuż po założeniu skarpetek) albo jako wprowadzenie do dalszych ćwiczeń. Powitanie Słońca składa się z 12 asan i przebiega następująco:

• Góra (Tadasana) – stanie z lekko odchylonymi od ciała, napiętymi rękoma.
• Pozycja z rękami nada głową (Urdhva-hastasana) – wyciągnij ręce nad głowę.
• Głęboki skłon (Uttanasana) – połóż ręce na podłodze obok stóp.
• Pies z głową w dole (Adho Mukha Śvānāsana).
• Pies z głową w górze (Urdhva Mukha Śvānāsana).
• Kij (Caturanga-dandasana) – z pozycji leżącej unieś się nieco nad ziemię, utrzymując ciężar na dłoniach (ręce ugięte w łokciach przy ciele) i palcach stóp.
• Pies z głową w górze (Urdhva Mukha Śvānāsana).
• Pies z głową w dole (Adho Mukha Śvānāsana).
• Głęboki skłon (Uttanasana) – połóż ręce na podłodze obok stóp.
• Pozycja z rękami nada głową (Urdhva-hastasana) – wyciągnij ręce nad głowę.
• Góra (Tadasana) – stanie z lekko odchylonymi od ciała, napiętymi rękoma.

Prawda, że nie wydaje się skomplikowane? Warto przy tym pamiętać, że istnieje kilka wersji Powitania Słońca. Gdy uznasz, że potrzebujesz czegoś nieco bardziej skomplikowanego, możesz nauczyć się innego jego inwariantu. 

Uniwersalne zasady jogi. Czy joga dopuszcza noszenie skarpetek?

Joga to coś więcej niż zwyczajny sport. Nie ma tu rywalizacji, a do jej praktykowania nie potrzebujesz specjalistycznego sprzętu. Wszystko w jodze i dookoła jogi powinno dążyć do Twojego fizycznego i duchowego komfortu. Czy skarpetki dają Ci radość? Nam z pewnością! Zdecydowanie łatwiej jest nam koncentrować się na bieżącym momencie i oddechu, gdy nie marzną nam stopy. Równie świetne może być jednak założenie skarpetek tuż po praktyce – na rozluźnione stopy, gotowe do otulanie stopy. Pamiętaj, joga to styl życia. Jeżeli pozwolisz, stanie się częścią Twojej codzienności i wprowadzi do niej jakże upragnioną w dzisiejszych czasach harmonię.